„Są pewne rzeczy, które trzeba wyplenić i nie wystarcza się im tylko przeciwstawiać – oświadczył Stalin. – Komary, gorączka krwiotoczna, korona[wirus] i malaria to rzeczy, którym nie możemy się [tylko] przeciwstawiać, musimy je wyplenić. Podobnie jest z sanatanamem”. Nie, Genialny Językoznawca nie przewidział niedawnej pandemii; choć styl wypowiedzi istotnie podobny, to chodzi o innego Stalina.
W pierwszym filmie z serii „Najkrótszy felieton świata” redaktor naczelny „Kultury Liberalnej” Jarosław Kuisz opowiada o tym, co oznacza odsłonięcie nowiutkiego popiersia Józefa Stalina w Wołgogradzie. Przestrzega, że to nie tylko symbol, to groźba na przyszłość.
„Żółty książę” Wasyla Barki to przejmująca, klasyczna już opowieść o wielkim głodzie w Ukrainie w latach 1932–1933. Czytana dziś zmusza nas do rozważań nad istotą rosyjskich prób ujarzmienia Ukraińców. Również tej, która dzieje się na naszych oczach.
Co stało się z tym wrażliwym Franciszkiem? Pius przynajmniej potępił totalitaryzmy i udzielał uchodźcom, w tym około pięciu tysiącom Żydów, azylu w Watykanie. Franciszek nie zdobył się nawet na przyznanie, że Ukrainę zaatakowała Rosja rządzona przez Władimira Putina.
Szybkie organicznie zależności od gazu i ropy jest sprawą pierwszorzędnej wagi. Putin daje nam wszystkim dobry powód, aby dobrowolnie obniżyć standard życia. Wyłożyć więcej pieniędzy na produkcję energii niepochodzącej z paliw kopalnych, a jednocześnie bronić swobód demokratycznych.
Jak można było nie zaprosić Putina na rocznicę wyzwolenia Auschwitz, skoro to Armia Czerwona wyzwoliła obóz? Można mu powiedzieć w dowolnym momencie wszystko, co się chce, ale trzeba zrozumieć, że z punktu widzenia Rosjan ich armia szła przez Europę, walcząc z Hitlerem. To było zresztą fundamentalnie ważne dla zachodnich aliantów.
W folklorze żydowskim istnieje powiedzonko: „Co powinien robić Żyd, gdy historia wychodzi na ulicę? Wejść szybko do najbliższej bramy, by go nie stratowała”. Co miało zrobić słabe państwo w sytuacji ataku ze wszystkich stron? Nawet bramy do schowania się nie miało.
„Imperium zła” można uznać za swego rodzaju wstęp do opus vitae Sarnowa, czyli czterotomowego bestsellera „Stalin i pisarze”. W tym treściwym eseju Sarnow pokazuje świat, w którym kontrola jest najwyższą formą zaufania, a wszelkie relacje między pisarzami a władzą naznaczone są piętnem wyborów politycznych.
„Śmierć Stalina” to częściowo farsa, a częściowo szkic na temat okrucieństwa władzy. Brytyjsko-francuski film o przewrocie pałacowym Chruszczowa jest świetną komedią, od której włos się jeży na głowie.
Rewolucje są dla historyków ciekawe, ponieważ nigdy nie są sterowane. Tylko liderom wydaje się, że mają wszystko pod kontrolą. O rewolucji bolszewickiej po 100 latach pisze Padraic Kenney, profesor historii Indiana University.
„Akimudy”, napisana dwa lata temu powieść Wiktora Jerofiejewa o konflikcie Rosji z tajemniczym państwem umarłych, okazała się prorocza. Jej adaptacja teatralna w reżyserii Piotra Siekluckiego miała premierę na początku października, gdy nikt już nie miał złudzeń co do neoimperialnych ambicji Kremla. Spektakl uświadamia, że artysta może dostrzec więcej niż najlepsi analitycy polityczni.
Najsłynniejszym Gruzinem w historii nie jest – jak życzyłyby sobie niektóre media prawicowe – były prezydent tego kraju, Micheil Saakaszwili. Jest i pozostanie nim Józef Wissarionowicz Stalin. Saakaszwilemu nie uda się nawet zdobyć miejsca drugiego – po generalissimusie wspiął się na nie inny Gruzin, który również brylował na światowych salonach i przebywał na moskiewskich szczytach – wprawdzie krótko i bez przeprowadzania masowych czystek. To Eduard Szewardnadze.
Soczi nie jest niczym więcej, jak potiomkinowską wioską. Pokazuje ósmy cud świata, podczas gdy w Rosji trwa demograficzna katastrofa starzenia się. To bajka dla dzieci i naiwnych korespondentów zagranicznych, przekonuje ekspertka moskiewskiego centrum Carnegie Endowment for International Peace.
Marcin Kula Inspiracja dla historyków Prof. Joanna Tokarska-Bakir jest jedną z najciekawszych specjalistek z zakresu nauk społecznych w Polsce. Specjalizuje się w antropologii. Jej chyba najszerzej znana praca to „Legendy o krwi. Antropologia przesądu” (W.A.B. 2008). To praca ogromna objętościowo (795 stron!) i jednocześnie o ogromnym ciężarze gatunkowym. To bardzo ważna praca o jednym z […]
Marta Bucholc Muza z Kremla Tytuł „Despoten dichten” (Despoci piszą wiersze) sugerowałby, że chodzi wyłącznie o tyranów-poetów. Albrecht Koschorke i Konstantin Kaminskij, redaktorzy tomu, za przedmiot swojej książki obrali jednak twórczość literacką w ogóle (głównie, ale nie wyłącznie, poetycką). Jej twórcami są dwudziestowieczni przywódcy totalitarni i autorytarni, którzy stali się dla nas ikonami gwałtu. Despoci […]