„Współczesna klasa polityczna nie przypomina wczesnych bolszewików. Nie ma tutaj świętego tekstu w rodzaju ksiąg religijnych albo dzieł Marksa i Lenina. Zamiast całościowego systemu ideologicznego jest zbiór zapadających w pamięć środków retorycznych, które należą do świata programów telewizyjnych” – o sytuacji społecznej i politycznej w Rosji opowiada politolożka Ekaterina Schulmann.
Każdy badacz komunistów i komunizmu stąpa po polu minowym uproszczeń, stereotypów i mitów. W jaki sposób ich uniknąć? Przedstawiamy fragment wstępu świeżo opublikowanej książki Łukasza Bertrama „Bunt, podziemie, władza. Polscy komuniści i ich socjalizacja polityczna do roku 1956”.
Z jednej strony, jak coś działa źle – to przypuszczalnie winny jest neoliberalizm. Z drugiej strony, w debacie pojawiają się sugestie, że coś takiego jak neoliberalizm w ogóle nie istnieje, że jest to tylko pojęciowa pałka na przeciwników. Jak jest w rzeczywistości?
Trzeba zachować symetrię – jeśli się mówi, że postulaty LGBT są ideologiczne, to samo trzeba stwierdzić o tych, którzy je krytykują.
Konflikt wokół praw osób LGBT jest przez szeroko pojętą prawicę przedstawiany jako konflikt o wartości, troska o zbawienie i porządek moralny w Polsce. Tymczasem jest po prostu polityką, która z chrześcijaństwem nie ma nic wspólnego. Z kolei „LGBT” to ludzie, konkretne osoby, nasi bliźni, a nie „ideologia”.
„Liberalizm jest wewnętrznie sprzeczny. Chce stworzyć doskonale wolnego człowieka. Tylko żeby to zrobić, żeby zabezpieczyć te warunki wolności, musi stworzyć odpowiednie struktury, które na wiele sposobów na powrót czynią jednostki zniewolonymi. Wolność staje się iluzją” – mówi profesor politologii Uniwersytetu Notre Dame.
Główną formą działania Solidarności Walczącej było współtworzenie niezależnego ruchu wydawniczego i wydawanie czasopism. I tu Solidarność Walcząca miała ogromny dorobek. Wydawała ponad sto tytułów czasopism.
Siłom opozycyjnym w Polsce potrzebna jest odwaga stworzenia i propagowania własnej wizji patriotyzmu. Dopóki „polskość” będzie niezdefiniowanym przedmiotem bezrefleksyjnego kultu, dopóty PiS będzie miało przewagę w każdej dyskusji na ten temat.
Liberalizm nie jest neutralny i nie jest tylko proceduralizmem. Jest także oparty na emocjach, pasjach i namiętnościach politycznych – choć kanalizowanych przez ramy prowadzenia sporów – a jednym z podstawowych celów, do jakich zmierza, jest umożliwienie jednostkom wspólnej realizacji ich modeli dobrego życia – pisze Rafał Wonicki, filozof polityki.
Uchodźca, podobnie jak przysługujące mu jakoby prawa człowieka, jest wynalazkiem nowoczesnej Europy. Jeżeli jakąś figurę człowieczeństwa da się uczynić symbolem XX-wiecznych doświadczeń naszego kontynentu, to tę właśnie.
Branie samobójczej śmierci na sztandary prowadzi do usankcjonowania autodestrukcji jako dopuszczalnej formy działania politycznego. Tego chcemy?
Każda wspólnota potrzebuje obcych, bo tylko poprzez dialog z nimi odkrywa i pogłębia samą siebie; wznosi się ponad wąski partykularyzm. Jednocześnie nie można być po prostu otwartym na wszystko, bez odniesień do jakiegokolwiek, choćby tylko najogólniej zarysowanego zbioru wartości.
Charakterystycznym odpryskiem naukowej, stechnicyzowanej cywilizacji, okazuje się pewien (niekoniecznie politycznie rozumiany) konserwatyzm. Sęk w tym, że jest on tyleż nieodzowny, co niewiarygodny.
Nie tylko w Polsce tegoroczny wrzesień upływa pod znakiem dyskusji o nowych podstawach programowych, również w Chinach dzieci z pierwszych klas podstawówek i gimnazjów dostają do rąk świeże podręczniki dostosowane do aktualnej wizji kształcenia nowych pokoleń.
Wypadki, klęski naturalne, protesty i polityczne rozruchy – te na pozór niepowiązane ze sobą zjawiska w oczach chińskiej administracji należą do wspólnej kategorii „nagłych wydarzeń”. I jako takie spotykają się z podobnym schematem reakcji władz, w którym priorytetem niekoniecznie jest to, czego moglibyśmy się spodziewać.