Li Ang to jedna z najważniejszych tajwańskich pisarek. Jej skandalizująca powieść z lat osiemdziesiątych, „Żona rzeźnika”, opowiadająca o zemście kobiety na mężu za brutalne znęcanie się nad nią, została właśnie wydana w Polsce. Z autorką o feminizmie, patriarchacie i tajwańskiej tożsamości rozmawia tłumaczka jej książki na język polski Maria Jarosz.
Mamy dziś coraz mniej tolerancji dla hipokryzji. Jeżeli codzienność jakiegoś filozofa była jaskrawo sprzeczna z poglądami, które głosił, to uważamy, że na jego filozofii ciąży skaza fałszu. To jednak pogląd niemądry. W swojej najnowszej książce powiela go – i to niekonsekwentnie – Piotr Nowak.
Arthur Koestler, syjonista i komunista, egotyk i utopista, postać ważna dla zrozumienia XX wieku. Książka Michaela Scammella jest jak jej bohater – przyciąga i odpycha, zachwyca głębią spojrzenia i irytuje. Nie jest to biografia łatwa, ale z pewnością warta zgłębienia.
Aby wykończyć drugiego człowieka psychicznie, nie trzeba urządzać mu krwawych jatek – wystarczy mówić swojej ofierze łagodnym głosem uprzejme pozornie słowa, które ranić będą bardziej niż czyny. Ivy Compton-Burnett opisuje ciche golgoty rodzinne i w mistrzowski sposób ukazuje władzę, jaką słowa mają nad rzeczywistością.
Mark Twain jest pisarzem wciąż aktualnym. Ale nie z powodu swoich opowieści o życiu na wielkiej rzece. Aktualność Twaina wynika głównie z jego humoresek, z setek drobnych utworów, w których zdiagnozował nowoczesną cywilizację znacznie trafniej niż niejeden myśliciel specjalizujący się w ciężkich traktatach.
O ostatnim cesarzu Etiopii wiemy w Polsce niewiele. Głównie z „Cesarza” Ryszarda Kapuścińskiego, który zawiera liczne odstępstwa od faktów i konfabulacje autora. Nowa biografia etiopskiego władcy pokazuje, że wciąż pozostaje on postacią wieloznaczną i nie poddaje się schematycznym, jednowymiarowym interpretacjom.
Niewiele mamy dziś na świecie zabytków tak niezwykłych i tajemniczych, jak Tkanina z Bayeux. Jest to pas lnianego płótna mierzący ponad 68 metrów długości, który przetrwał prawie tysiąc lat. Nie zostało ono przez ten czas spalone, pocięte na kawałki ani zjedzone przez gryzonie. Właściwie nie wiemy też, czym było. Ozdobą czy rodzajem politycznego „komiksu”?
„Kochanka Wittgensteina” jest powieścią. Jest to powieść bez fabuły, bez akcji, bez wydarzeń. Marksonowi udało się jednak coś niezwykłego – mimo głębokiej „nieliterackości” swojej książki stworzył w niej bohaterkę (jedyną osobę pozostałą na Ziemi) o wiele bardziej żywą i realną od większości szeleszczących papierem postaci zaludniających sensacyjną prozę.
W „Gniazdku dudków” Ashbery i Schuyler pokazują figę wszystkim poważnie nastawionym czytelnikom (oczekującym choćby śladowego napięcia fabularnego), badaczom (badającym sensy i znaczenia tekstu), krytykom (krytykującym je) oraz teoretykom literatury (teoretyzującym o nich). W taki sposób roztacza się dwuznaczny wdzięk ich utworów.
Tylko o Bonapartem i Hitlerze napisano więcej prac niż o szesnastowiecznym władcy Filipie II. Głównie dlatego, że władał pierwszym imperium o zasięgu globalnym. Wartość biografii tego opętanego manią kontroli króla polega na ukazaniu przypadkowości, jaka przenika proces sprawowania władzy. Tylko w kiepskich filmach rządzenie wygląda tak, że jacyś ludzie pytają „szefie, to co robimy?”, a szef spokojnym, pewnym głosem wskazuje racjonalne rozwiązania.
Lata pięćdziesiąte to ważny moment w recepcji dzieła Prousta. To właśnie wtedy z pisarza dla elit, niedostrzegającego mizerii prostego ludu, Proust zmienia się w rewolucyjnego krytyka demaskującego hipokryzję wyższych warstw społecznych. To również w tym czasie ukazuje się głośny szkic Revela „O Marcelu Prouście”. Jego autor wkrótce stanie się czarną owcą lewicowych salonów.
Poetka, aktorka, autorka jednego z pierwszych łagrowych świadectw. Postać nieprzeciętna, porównywana przez jej współczesnych do Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Dziś jej twórczość przypomina Anna Piwkowska – autorka wyboru wierszy oraz biografii Beaty Obertyńskiej.
„Murphy” to historia łaknącego nicości człowieka, która pod piórem Zoli czy Dostojewskiego nabrałaby wymiarów epickiej tragedii ludzkiego losu. W ujęciu Becketta staje się makabrycznym skeczem.
„Unamuno to postać bardzo potrzebna – zwłaszcza w okresie wojen kulturowych. Jego myśl znajduje się gdzieś pomiędzy walczącymi ze sobą biegunami, zasypując przepaść oddzielającą od siebie odległe idee”.
Biografia papieża Grzegorza VII to nie tylko historia jednego z bardziej energicznych przywódców religijnych Zachodu. To również opowieść o średniowiecznym konflikcie supermocarstw, a także wspomnienie czasów, kiedy papieży wybierał lud rzymski albo wyłaniano ich w trakcie zdecydowanie świeckich negocjacji.
