Zwrot na prawo i ku populizmowi można tłumaczyć pragnieniem przywrócenia bardziej tradycyjnego, stabilnego porządku znanego z przeszłości. To pragnienie nie tylko nostalgiczne, lecz także twórcze: powrotu przeszłości wiele osób pragnie nawet mimo tego, że przeszłość ta jest wyłącznie współczesną opowieścią, która nigdy nie miała miejsca w rzeczywistości.
Wyrażając swoje zniecierpliwienie względem działań rządu, niektórzy z jego zwolenników (tak zwani „silni razem”) sugerują pewną tolerancję – jeśli nie wręcz zachętę – dla idei naginania zasad w celu szybszego osiągnięcia rezultatów. Jednocześnie, w niektórych kręgach obecnej opozycji można dostrzec nową, dość niespodziewaną troskę o pryncypialne stosowanie rządów prawa. W Polsce istnieje zatem szerokie pole do popisu dla hipokryzji demokratycznej.
Nie istnieje żaden decydujący egzamin na dobrego Europejczyka, ani też żadna decydująca szczepionka na narodowy populizm. Unia Europejska może stawiać przyszłym państwom członkowskim warunki, ale nikt nie może być pewny, że po ich spełnieniu każde państwo pozostanie na dobre liberalną demokracją.
Podczas gdy wszystkie rządy polegają na poradach ekspertów, technokracja doprowadzona do skrajności jest sprzeczna z demokracją przedstawicielską. W okolicznościach, w których zwłaszcza zwolennicy PiS-u przyzwyczaili się do rządów potężnej władzy wykonawczej, która ignoruje ograniczenia, aby osiągnąć swoje cele, kuszące może być stawianie mądrości nowych elit ponad mądrością ludu.
Według nowych badań przeciętny Polak umiarkowanie popiera demokrację liberalną, z wynikiem 0,62. Przeciętny zwolennik PiS-u jest jej mniej przychylny (0,50) niż ogół Polaków. Z kolei zwolennicy KO (0,72) i Lewicy (0,72) popierają demokrację liberalną bardziej niż większość.
Szanowni Państwo! Przy okazji wyborów 15 października światowa opinia publiczna na nowo zainteresowała się polską polityką. Zwycięstwo koalicji demokratycznej nad nieliberalną władzą pokazywało, że narodowy populizm można zatrzymać, a jego dalsze zwycięstwa nie są nieuchronne, również w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie siły antyliberalne przeważały ostatnio na Węgrzech i Słowacji. Interesujące stało się zatem pytanie, jak […]
W świecie, w którym większość ludzi ma co najmniej kilka powodów do niezadowolenia z danej władzy i coraz mniej ufa elitom, populizm pozostanie skutecznym narzędziem do konstruowania narracji, w których różne źródła irytacji otrzymują wspólne wyjaśnienie. Nie będzie to jednak polityka dla ludzi głupich, jak uważają niektórzy, ale sfrustrowanych.
Główne nurty krytyki liberalizmu: komunitariański, marksowski, realistyczny – nie są dla niego niebezpieczne, ponieważ wszystkie może zintegrować. Tak naprawdę problemem jest Carl Schmitt.
O wyzwaniach, z którymi mierzy się współczesna demokracja. Czy demokracja dogoni innowacje technologiczne, rozwój sztucznej inteligencji i proces globalizacji? Jak się ma populizm w Europie i czy wybory parlamentarne w Polsce dały nadzieję na jego zwalczenie? A może demokracja to przestarzały i nieskuteczny system i właśnie obserwujemy jego koniec?
„Ludzie zachowują się, jakby między populistami i demokratami miał miejsce jakiś teoretyczny spór, który toczy się na stronach magazynów. Ale to w ogóle nie jest spór teoretyczny” – mówi Anne Applebaum w rozmowie z Karoliną Wigurą.
Szanowni Państwo! Dzisiejszy numer „Kultury Liberalnej” ukazuje się w szczególnym momencie. W poniedziałek prezydent Andrzej Duda ogłosił, że podpisze ustawę o tak zwanej komisji do spraw zbadania rosyjskich wpływów w Polsce w latach 2007–2022. Duda powiedział również, że po podpisaniu skieruje ustawę do Trybunału Konstytucyjnego, ponieważ pojawiały się wątpliwości, co do jej konstytucyjności. Oznacza to, […]
„Ziarnko do ziarnka, chwila do chwili – zbierają się, aż nadchodzi moment krytyczny. Zachowajcie cierpliwość i pracujcie na ten moment. Zmiana jest możliwa” – pisze Mikuláš Minář, twórca Miliona Chwil dla Demokracji, największego czeskiego ruchu społecznego w czasach nieliberalnych rządów Andreja Babiša.
„Działania Janeza Janšy były z tego samego podręcznika co na Węgrzech i w Polsce” – Roman Jakič opowiada w rozmowie z Tomaszem Sawczukiem o zwycięstwie słoweńskich liberałów nad populistyczną władzą.
Nasza krytyka populizmu sprowadza się często do podkreślania, iż jest on niewłaściwy, bo jest niedemokratyczny. Wykorzystujemy powszechny polityczny mit o demokracji liberalnej jako jedynym moralnie dopuszczalnym systemie. Jako liberałowie powinniśmy przestać udawać, że przyjęcie naszego systemu wartości nie wymaga uzasadnienia. Należy zerwać z przekonaniem, że demokrację zaakceptuje każdy rozsądny członek społeczeństwa lub że to właśnie zaakceptowanie demokracji czyni go rozsądnym. Do tego potrzebne jest bardziej pragmatyczne podejście do demokracji i roli, jaką pełni ona w naszym życiu.
Rządząca prawica odpowiada na krytykę stwierdzeniem: „Dajcie nam rządzić!”. A jednak można krytykować każdą władzę właśnie w imię demokracji.