Porzucona w dzieciństwie przez rodziców i wychowywana przez dziadka Aga wraca do rodzinnego miasteczka. Jej perypetie i wygrzebane w pamięci okruchy wspomnień to oś powieści Boryczki. Jednak, mimo fantastycznych momentów, „Nigdzie” to powieść miejscami nieporadna, źle stawiająca akcenty. Boryczka zanadto ufa językowi.
W kraju, który ukochał sobie figurę Matki Polki, niewiele pozostaje miejsca dla kobiet, które myślą o sobie. Taką kobietą jest Wera, narratorka najnowszej powieści Zyty Rudzkiej. Budując pasjonującą opowieść, pisarka znów potwierdza, że mistrzowsko potrafi pracować w języku i z językiem.
„Mój mały zwierzaku” to wyraźna trawestacja „Lolity”. Podobnie jednak jak Nabokov, Rijneveld od pierwszych słów daje czytelnikowi do zrozumienia, że nie będzie czym się podniecać przy lekturze tej powieści. Stężenie realnego cierpienia i bólu, jakie zostało w niej zawarte, odbiera opowiedzianej w niej historii wszystkie pozory seksapilu.
„Beznamiętny sposób pisania przychodzi mi naturalnie”, pisze Annie Ernaux w jednej ze swych mikropowieści. A jednak to właśnie namiętność jest jednym z najważniejszych tematów jej pisarstwa. Doskonale widać to w jej książce „Passion simple” [Zwykła namiętność], która czeka na swój polski przekład.
Po serii powieści-błyskotek Twardoch nareszcie napisał dzieło na miarę „Dracha” – swojego największego literackiego dokonania. Opowiadając mroczną historię byłego komunisty Konrada Wilgemowicza Widucha, pisarz nie boi się (wreszcie!) nieprzejrzystości i wieloznaczności. „Chołod” to powieść, która „nie myśli się za nas”.
Istnieje pokusa, aby „Zapiski wariatki” czytać jako kolejną książkę opartą na trudnej biografii osoby chorej (tu na schizofrenię) i wpisać ten tekst w modny obecnie nurt autofiction. Tak jednak nie jest. Udany debiut Młynarczyk-Gemzy to literacki gest o politycznej sile, ostra krytyka usieciowionego społeczeństwa późnego kapitalizmu.
Sięgając po prozę Chutnik, mamy już pewne oczekiwania. Autorka przyzwyczaiła nas do tego, że będzie kobieco, że znajdziemy się w Warszawie i że będziemy mogły i mogli podsłuchać, o czym i jakim językiem rozmawiają dziś ludzie. Te oczekiwania spełnia również w najnowszej powieści „Tyłem do kierunku jazdy”.
Co łączy katastrofę, wskutek której Warszawa tonie w gryzącym dymie, z filmem porno, do którego zaangażowała się bohaterka? Pytanie to wisi nad powieściowym debiutem Żarów od pierwszych rozdziałów. Nie jest on jednak ani prozą postapo, ani pornografią. To opowieść o naskórkowym charakterze obecności człowieka w świecie.
O brawurowym, nieznanym w Polsce debiucie Patricka Modiano, Żydach kolaborantach i o tym, dlaczego wystarczy przeczytać jedną powieść tego noblisty, żeby znać (prawie) wszystkie pozostałe powieści jego autorstwa.
Nie wiem, czy krytyk-bumer, taki jak ja, jest w stanie dźwignąć całość „Trash story”. Jednak na tyle nie stetryczałem, żeby nie dostrzec, że proza Górniaka to gra o wyższą stawkę: rozciągać opowieści, zmieniać języki, uciekać do przodu, od (s)trupów i cmentarzy spraw-frazesów, od uścisku władzy patrzenia w jednym kierunku. „Trash story” jest językową i polityczną rebelią. Olśniewającą próbą ożywczego upuszczenia krwi z polszczyzny.
Fabuła u Wallace’a jest głównie pretekstem do tego, aby mógł on w nieskrępowany sposób zalewać rzeczywistość słowami, którymi chce ją opisać. Zagadać ją, zapisać, zapisać siebie w niej. Zapisać się na śmierć, i to w taki sposób, żeby nie udzielić odpowiedzi na żadne z pytań, które się zadało. Jeśli literatura jest dzbanowatą instytucją mającą na celu mamienie naiwnych inteligentów wizją zrozumienia, DFW dokonał ostatecznego zdemaskowania tego dzbaństwa.
Powieść Wiktorii Bieżuńskiej jest mała objętościowo, ale niezwykle zwarta, zawieszona na zdaniach o dużej sile rażenia, misternie złożona – nie znalazłem tu ani jednego pękniętego akapitu, cienia fałszywego tonu czy podciętej struktury. To zdecydowanie jeden z najjaśniejszych debiutów ostatnich lat. Polska literatura najnowsza zyskuje nowy, silny głos bardzo obiecującej pisarki.
Akcja „Depeche Mode” rozgrywa się w ciągu kilku czerwcowych dni 1993 roku. Jej bohaterowie to studenci, którzy trawią dni na piciu, paleniu i włóczeniu się bez celu. Pewnego dnia znika ich kolega. Jego poszukiwania rozpoczną serię dziwnych spotkań – od teoretyka „pochuizmu”, przez generalską córkę punkówę, po redaktora mitomana – i staną się kanwą opowieści o ukraińskiej kontrkulturze i pogrążonym w postsowieckim chaosie kraju.
„Oto ciało moje” Pakieły to zapis bulimicznych doświadczeń narratorki, których źródłem jest opresyjna, katolicka rodzina. To również bardzo źle napisana książka. Niemal każdy, kogo znam, kto przeżył w tym koszmarnym kraju wystarczająco długo, nosi w sobie podobną historię, a nawet gorsze. Jednak większość ma na tyle przyzwoitości, żeby nie upychać swoich formułowanych naprędce wynurzeń w okładki z podtytułem „powieść”.
Całą twórczość Canettiego przenika nienawiść do ludzi za ich niedoskonałość i głupotę. Jednak za tą sterującą nim nienawiścią kryje się uczucie jeszcze bardziej źródłowe. Jest to lęk. Canetti bał się ludzi. W swoim intelektualnym wyrafinowaniu wiedział dobrze, jak bezsilna jest siła ludzkiego rozumu wobec siły ludzkich emocji.