Słowo „tekst” oznacza źródłowo „tkaninę”. Joyce tka ją na sposób ściśle zintelektualizowany, Proust – na sposób ściśle emocjonalny (z dobrą wiedzą o wewnętrznej sprzeczności tego określenia). Znaczną część literatury ubiegłego stulecia można usytuować na osi, której skrajne punkty wyznaczyli ci dwaj pisarze.
Codzienna lektura Biblii, modlitwa przed posiłkiem, religijne tabu. Oto świat, w jakim dorasta bohaterka utworu, która nakazy wiary odreagowuje wzmożonym zainteresowaniem własną cielesnością. „Niepokój przychodzi o zmierzchu” nie jest jednak kolejną powieścią o młodzieńczym buncie i radosnym odkrywaniu własnego ciała.
„Rozrzucone” Liliany Hermetz pokazują kilka dziesięcioleci trudnej historii Polski w pigułce, choć nie jest to w żadnym wypadku powieść o historycznych rozliczeniach. To sugestywny obraz pogmatwanych losów pogranicza, kompleksów emigracji i współczesności, w której Polki biorą życie we własne ręce.
Iljas Churi opowiada o trwającym do dziś exodusie, cierpieniu Palestyńczyków, którzy stali się Żydami Żydów, nie zapominając przy tym o tragedii tych ostatnich, przewiezionych z nazistowskich obozów na palestyńskie pole bitwy.
Czy miejsce urodzenia nas definiuje? Czy można się od niego zupełnie odciąć? Zacząć od nowa? Proza Kotas pokazuje, że nie. Choć bardzo by chciała.
Opuszczone głowy, zgarbione plecy. Kilku mężczyzn z długimi brodami idzie w chasydzkim kondukcie pogrzebowym jednej z ofiar pogromu. To „Czarny sztandar” Samuela Hirszenberga. Obraz, który znalazł się na okładce najnowszej powieści Macieja Płazy.
„Serce pełne skorpionów” to powieść inicjacyjna i historyczny fresk, opisujący rzeczywistość gomułkowskiej Polski widzianej z perspektywy dzieci uprzywilejowanych peerelowskich dygnitarzy. W „KL” prezentujemy przedpremierowo jej obszerny fragment.
Po świetnej „Zimowli” Dominiki Słowik, „Bezmatek” Miry Marcinów jest kolejną powieścią, której tytuł jest zaczerpniętym z pszczelarskiego słownictwa. „Bezmatek” to ul, w którym zginęła królowa, a więc ul skazany na wymarcie. Kim jest córka bez matki i co ją czeka? Zginie, przepracuje żałobę, zacznie żyć? A jeśli tak, to jakim życiem?
Była ostentacyjnie katolicka, a jednak jako pisarka odrzucała wszelkie doktrynalne podpórki: „Kiedy katolicki powieściopisarz zamyka oczy i próbuje patrzeć oczami Kościoła, dorzuca kolejne źdźbło do sterty świątobliwej tandety, z której od jakże dawna słyniemy”.
Jego debiutancka autobiograficzna powieść stała się we Francji jednocześnie skandalem i sukcesem. Édouard Louis odsłonił w niej biedę, a jednocześnie homofobię i skłonność do przemocy robotniczego środowiska, z którego wyrósł. Tę historię wykluczonych, którzy jednocześnie wykluczają odmiennych od siebie, przeniosła właśnie na deski teatru Anna Smolar.
Alojzy Pokora, jeden z synów wielodzietnej śląskiej, polskojęzycznej rodziny, jako jedyny nie zostaje górnikiem. Wybiera studiowanie filozofii w Breslau i idzie na ochotnika bić się za Rzeszę. Ukazując jego losy, Twardoch stawia fundamentalne pytanie – co dzieje się z jednostką, która usiłuje zmienić miejsce w społecznej strukturze? I czy w ogóle jest to możliwe?
„Burzliwe czasy” to osadzona w latach 50. historia inspirowanego przez USA puczu w Gwatemali. Po przeczytaniu tej powieści można spokojnie uznać, że Vargas Llosa, przekroczywszy osiemdziesiątkę, nie stracił potencjału twórczego i postanowił pokazać nam, że „postprawda” ma więcej lat niż Facebook.
W „Śmierci Jezusa” wyraźny jest wpływ Kafki. Ten ostatni również tworzył fikcje mające potencjalnie nieograniczoną moc kreowania alegorii, lecz z reguły nie zaznaczał wyraźnie ich obecności. Coetzee idzie dalej. W jego powieści pełno jest wyraźnych tropów literackich i historycznych, lecz nigdy do końca nie wiadomo, czy są one rzeczywiste. Na tym polega jego chwyt.
„Najpierw został stworzony Mauritius, a dopiero później raj; i to właśnie raj jest kopią Mauritiusa”, miał powiedzieć Mark Twain. Nie dajmy się jednak zwieść. Każdy ziemski raj ma również swoją ciemną stronę. W „Ewie ze swych zgliszcz” Anandy Devi aż nadto dobrze ją poznajemy.
Na naszych oczach zmienia się dotychczasowy sposób uprawiania polityki, choć związane z nią namiętności wciąż pozostają te same. W ramach cyklu „Lektury na czas kwarantanny” przypominamy pięć dzieł literackich, które pozwalają lepiej zrozumieć mechanizmy władzy.