KULTURA LIBERALNA > Bez kategorii > 100-lecie praw wyborczych...
100-lecie praw wyborczych Polek - wystawa Instytutu Pileckiego
– Mija właśnie 100 lat od momentu, kiedy Polki dekretem Naczelnika Państwa otrzymały prawa wyborcze – mówi Wojciech Kozłowski, dyrektor Instytutu Pileckiego. – Chcemy pokazać drogę, którą musiały przejść pokolenia kobiet, by móc głosować i kandydować w wyborach. Przygotowana przez nas wystawa wpisuje się w obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Tytuł ekspozycji – „Podwójnie wolne” zwraca uwagę na to, że 1918 to dla Polek był rok nie tylko odzyskania niepodległości, ale również moment uzyskania praw obywatelskich. Uroczyste otwarcie wystawy to doskonały moment, aby zaprosić wszystkich do wspólnego świętowania – podkreśla Kozłowski.
Zapomniane bohaterki, niezwykłe Polki
Autorką koncepcji wystawy jest prof. Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego. „Przyznanie kobietom czynnych i biernych praw wyborczych na podstawie dekretu Naczelnika Państwa z 28 listopada 1918 roku, stawiało Polskę w szeregu najbardziej demokratycznych i nowoczesnych państw Europy” – mówi prof. Magdalena Gawin, przypominając, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego we wrześniu 2018 roku włożyło projekt ordynacji wyborczej na listę krajową Pamięci Świata UNESCO. „Tego dnia wolna Polska została na zawsze połączona z ideą równości obywateli wobec prawa” – opowiadała Gawin.
Wystawa pokaże historie różnych środowisk kobiecych – chrześcijańskich demokratek, feministek i rewolucjonistek, których wieloletnia działalność – na rzecz nie tylko równych praw, ale też odzyskania przez Polskę niepodległości – doprowadziła do przyznania Polkom praw wyborczych w roku 1918. Niezwykłe losy działaczek, polskich patriotek i sufrażystek, mogłyby stać się gotowym scenariuszem dla niejednego filmu. Instytut Pileckiego chce przypomnieć, że ich dorobek i życiorysy stanowią integralną część historii Polski.
Akcja społeczna
– Wystawa to też opowieść o niezwykłych biografiach Polek żyjących na przełomie XIX i XX wieku oraz pokolenia kobiet walczących o wolną Polskę po przełomowym roku 1918 – mówi Hanna Radziejowska z Instytutu Pileckiego, koordynatorka wydarzenia – Pisarki i emancypantki, żołnierki, społeczniczki i działaczki – wszystkie one mierzyły się z represjami zaborców, dojrzewały, walczyły i dochodziły różnymi drogami do idei wolności i równych praw kobiet i mężczyzn. 26 stycznia 1919 r. nasze babcie i prababcie z dużych i małych miast, ze szlacheckich dworków i wiejskich chałup udały się w środku mroźnej zimy do urn wyborczych, żeby po raz pierwszy w historii wybrać posłów i posłanki – podkreśla Radziejowska.
W pierwszych wolnych wyborach II Rzeczpospolitej wzięło udział ponad 70 procent uprawnionych do głosowania, można zatem zakładać, że zdecydowana większość kobiet z naszych rodzin, oddała swoje głosy w demokratycznych wyborach. Instytut Pileckiego pragnie więc zatroszczyć się, żeby pamięć o nich trwała.
„Zapraszamy wszystkich do wyjątkowej akcji. Wiele osób ma stare zdjęcia swoich prababć i często zna ich niesamowite losy. Instytut Pileckiego też chce je poznać! Od 28 listopada do 26 stycznia 2019 – w dokładnie setną rocznicę dnia, w którym nasze prababcie po raz pierwszy w życiu wzięły udział w wyborach do Sejmu – będziemy zbierać zdjęcia i opowieści o kobietach – naszych babciach i prababciach” – mówi dyrektor Instytutu Pileckiego – dr Kozłowski. Na otwarcie wystawy: Podwójnie wolne. Prawa polityczne kobiet 1918 także będzie okazja o nich przypomnieć. Można wziąć ze sobą zdjęcie, pracownicy Instytutu je zeskanują i z nich zostanie stworzony później dodatkowa część wystawy o kobietach, która będzie jeździć po całej Polsce i Europie.
Na zdjęcia babć i opowieści Instytut czeka pod adresem: [email protected]
Prawa kobiet
W XIX wieku Polki nie tylko odgrywały główną rolę w wychowaniu patriotycznym dzieci i młodzieży, lecz także włączały się aktywnie w życie publiczne. W latach 90. zaczęły się kształtować środowiska sufrażystek, które miały trójzaborowy charakter, popularyzowały hasła równych praw kobiet oraz prawa głosu. Do najważniejszych należały chrześcijańskie Zjednoczone Koło Ziemianek (ZKZ) oraz postępowy Związek Równouprawnienia Kobiet Polskich (ZRKP). Na początku XX wieku w otoczeniu Józefa Piłsudskiego pojawiła się grupa socjalistycznych działaczek niepodległościowych, tworzących Organizację Bojową Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Wszystkie trzy środowiska spotkały się później na froncie I wojny światowej, w walce o wolną, niepodległą Polskę.
Dekret z 1918 roku wyrażał wolę Piłsudskiego, świadomego zasług kobiet na polu kultury i działalności społecznej oraz patriotycznego zaangażowania z lat wojny. Powrót Polski na polityczną mapę Europy połączony został z narodzinami świadomych swych praw polskich obywatelek.
Wystawa – co, gdzie, kiedy?
Wystawa będzie dostępna przed Pałacem Tyszkiewiczów-Potockich w Warszawie, przy Krakowskim Przedmieściu 32, do 20 grudnia. Każdy z odwiedzających wystawę będzie mógł, dzięki specjalnie zaprojektowanej instalacji, zrobić sobie „zdjęcie z sufrażystkami”.
Pamiątką z wystawy będą pocztówki z biogramami bohaterek układające się w plakat z cytatem Józefa Piłsudskiego o prawach wyborczych Polek.
Partnerem wystawy jest Niepodległa i Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego. Patronami medialnymi są TVP1, TVP Kultura.
Kontakt dla prasy:
600 902 929
lub
600 902 710
Skoro tu jesteś...
...mamy do Ciebie małą prośbę. Żyjemy w dobie poważnych zagrożeń dla pluralizmu polskich mediów. W Kulturze Liberalnej jesteśmy przekonani, że każdy zasługuje na bezpłatny dostęp do najwyższej jakości dziennikarstwa
Każdy i każda z nas ma prawo do dobrych mediów. Warto na nie wydać nawet drobną kwotę. Nawet jeśli przeznaczysz na naszą działalność 10 złotych miesięcznie, to jeśli podobnie zrobią inni, wspólnie zapewnimy działanie portalowi, który broni wolności, praworządności i różnorodności.
Prosimy Cię, abyś tworzył lub tworzyła Kulturę Liberalną z nami. Dołącz do grona naszych Darczyńców!
PRZECZYTAJ INNE Z TEGO NUMERU
KOMENTARZE
