COP24 w Katowicach. Jak przekonać Polaków do ekologii?

Szanowni Państwo!

Jest takie miejsce, gdzie Polska przypomina ekologiczną utopię. Polacy żyją tam w pełnej harmonii z naturą, a potrzeby każdego obywatela bierze się pod uwagę. Państwo stawia na pierwszym miejscu rozwój nowych technologii przyjaznych środowisku, zaś klimat się poprawia. Miejsce to istnieje w wyobraźni urzędników Ministerstwa Spraw Zagranicznych, którzy zamówili film promujący Polskę z okazji COP24, światowego szczytu klimatycznego ONZ, który rozpoczął się właśnie w Katowicach.

Rzeczywistość jest mniej różowa. Przedstawiciele polskiego rządu rzadko wspominają o sprawach takich jak odpowiedzialna polityka klimatyczna czy ochrona środowiska. Tylko ostatnio Polska sprzeciwiała się wprowadzeniu przez UE kaucji za plastikowe butelki, co miałoby pozwolić na recykling 90 procent z nich, wobec 40 procent obecnie. Andrzej Duda powiedział podczas szczytu w Katowicach, że „użytkowanie własnych zasobów naturalnych, czyli w przypadku Polski węgla, i opieranie o te zasoby bezpieczeństwa energetycznego nie stoi w sprzeczności z ochroną klimatu i z postępem w dziedzinie ochrony klimatu”. Ministerstwo Energii przewiduje w projekcie Polityki Energetycznej Polski 2040, że do 2040 roku Polska jedynie nieznacznie ograniczy ilość spalanego węgla, który jest „najbrudniejszym” z paliw kopalnych.

Ale nie chodzi tylko o względy środowiskowe. Koszt pozyskiwania energii z węgla rośnie i będzie rosnąć, co wyjaśnialiśmy w jednym z niedawnych numerów naszego tygodnika. Wbrew tym ostrzeżeniom, premier Morawiecki kilka dni temu, podczas obchodów barbórkowych łudził górników, że „górnictwo i górnicy stanowią podstawę polskiej gospodarki i będą jej kluczową częścią w przyszłości”. W niedawnej rozmowie z „Rzeczpospolitą”, przedstawiciel Ministerstwa Energii, jak gdyby nigdy nic, przedstawił wzrost cen węgla oraz uprawnień do emisji CO2 w kategoriach samospełniającej się przepowiedni: „Wszyscy mówią, że powinno być drożej i ceny zaczynają rosnąć” . A zatem problemu nie ma?

W istocie, problemów jest znacznie więcej. I nie chodzi tylko o to, że powietrze w polskich miastach należy do najbardziej zanieczyszczonych w Europie – trujący smog wdychamy solidarnie wszyscy: dziadkowie, rodzice i wnuki. Warto spojrzeć szerzej. Autorzy najnowszego raportu ONZ, który zostanie zaprezentowany podczas szczytu w Katowicach, przewidują, że ludzie mają już tylko 12 lat, aby utrzymać średnią temperaturę na Ziemi na poziomie nie większym niż 1,5°C powyżej temperatur sprzed epoki industrialnej. Aby stało się to możliwe, emisje CO2 do atmosfery powinny ustać do 2050 roku. Analitycy zwracają uwagę, że obecnie jesteśmy na kursie znacznie powyżej 2°C, co jest w analizach górną granicą, po przekroczeniu której zaczyna się ekologiczna katastrofa.

Wśród części obywateli pokutuje przekonanie, że ludzie nie mają z tymi procesami wiele wspólnego. Wystarczy jednak spojrzeć na kilka wykresów udostępnianych przez instytucje takie jak NASA, aby zauważyć, że współcześnie zmiany zachodzą w bezprecedensowym tempie.

Mimo to, jak wskazuje w artykule z aktualnego numeru „Kultury Liberalnej” członek naszej redakcji Kacper Szulecki, rząd od wielu lat nie ma odpowiedzialnej i adekwatnej do wyzwań polityki klimatycznej. Zamiast opowiadać bajki o polskim węglu, który w rzeczywistości wkrótce się skończy, rząd powinien przyjąć cel neutralności klimatycznej Polski do 2050 roku. Szulecki pokłada nadzieję w rosnącej świadomości społeczeństwa, które dostrzega coraz więcej powiązań między dbałością o środowisko a jakością życia na co dzień.

Bartłomiej Derski w rozmowie z Łukaszem Pawłowskim zwraca uwagę, że Polska i tak będzie się musiała z czasem dostosować do światowych trendów – jeśli wykorzystywane przez nas technologie staną się przestarzałe, po prostu nie będzie można opierać się na nich dłużej. Derski wskazuje, że „Polska nie jest w stanie narzucić żadnych trendów gospodarczych Europie, zwłaszcza kiedy jest tak bierna i raczej broni starych technologii, niż myśli nad rozwojem nowych”.

Niestety, nie tylko polskie władze podchodzą do kwestii przemian klimatycznych z obojętnością. Prezydent Donald Trump otwarcie powiedział, że nie wierzy w ustalenia raportu trzynastu amerykańskich agencji rządowych, według którego kryzys klimatyczny już teraz wywiera ogromne skutki na ludzi i gospodarkę w USA .

Jak jednak wyjaśnia w rozmowie z Jakubem Bodzionym ekspert do spraw polityki klimatycznej Andrzej Błachowicz, prezydent Trump nie ma decydującego wpływu na amerykańską politykę klimatyczną. Co więcej, globalny popyt na węgiel po prostu będzie spadał i odwrócenie tego procesu nie jest w niczyim interesie. Klimatyczna transformacja trwa i nie warto tego ignorować.

W ostatnich latach rozmawialiśmy w Polsce wiele o kryzysie liberalnej demokracji i sukcesach partii populistycznych. Kryzys klimatyczny może jednak sprawić, że problemy ludzi zaczną dotyczyć kwestii znacznie bardziej podstawowych. Bank Światowy przewiduje, że przemiany klimatyczne doprowadzą w wielu miejscach na świecie do kłopotów z dostępnością wody. Podobnych doniesień jest znacznie więcej. W świecie, w którym mamy do czynienia z coraz bardziej gwałtownymi katastrofami naturalnymi, kłopotami z dostawami żywności czy upałami uniemożliwiającymi zamieszkiwanie kolejnych terenów, nietrudno wyobrazić sobie wojny o zasoby oraz masowe migracje. Polska powinna działać z poczuciem odpowiedzialności za wspólny świat, ale też po prostu w interesie dobrobytu i bezpieczeństwa obywateli.

Zapraszamy do lektury!
Redakcja „Kultury Liberalnej”

Skoro tu jesteś...

...mamy do Ciebie małą prośbę. Żyjemy w dobie poważnych zagrożeń dla pluralizmu polskich mediów. W Kulturze Liberalnej jesteśmy przekonani, że każdy zasługuje na bezpłatny dostęp do najwyższej jakości dziennikarstwa

Każdy i każda z nas ma prawo do dobrych mediów. Warto na nie wydać nawet drobną kwotę. Nawet jeśli przeznaczysz na naszą działalność 10 złotych miesięcznie, to jeśli podobnie zrobią inni, wspólnie zapewnimy działanie portalowi, który broni wolności, praworządności i różnorodności.

Prosimy Cię, abyś tworzył lub tworzyła Kulturę Liberalną z nami. Dołącz do grona naszych Darczyńców!

Wesprzyj Kulturę Liberalną