0000398695
close
W walce o demokrację nie robimy sobie przerw! Przekaż 1,5% na Fundację Kultura Liberalna WSPIERAM
close
Kultura Liberalna solidarnie z Ukrainą

PRZEKAŻ
1,5%
PODATKU
close

W walce o demokrację

nie robimy sobie przerw!

Przekaż 1,5% na Fundację
Kultura Liberalna

Przekaż 1,5%
na Fundację Kultura Liberalna
forward
close

KULTURA LIBERALNA > Felietony > [Z miasta] Czy...

[Z miasta] Czy jesteśmy skazani na „jenga-architekturę”?

Wojciech Kacperski

To pytanie wydawać się może absurdalne. Jednak pod nim kryje się zastanawiający trend w światowej architekturze, który za moment z pewnością znajdzie swoich akolitów nad Wisłą.

Wszystko zaczęło się kilka lat temu od artykułu na łamach magazynu „Slate”, w którym znany architekt Witold Rybczyński porównał kilka nowoczesnych budynków (m.in. budynek Nowego Muzeum Sztuki Współczesnej w Nowym Jorku) do struktur przypominających wieże zbudowane ze znanych klocków do gry „Jenga”. Samo porównanie, wyrażone w autorskim felietonie i jakkolwiek trafne, w tamtym czasie funkcjonować mogło jeszcze jako forma żartu. Jednak, gdy kilka lat później tendencję tę zauważono również w bryle nowego wieżowca World Trade Center Two, a także w kilku innych realizacjach tworzonych na całym świecie, zaczęto przyznawać, że coś, co stanowiło wcześniej niewinny pomysł, przekształciło się w swoistą modę.

Dlaczego to zjawisko jest nie tylko interesujące, ale i groźne? Po pierwsze, rozwiązanie tego rodzaju pozwala na tworzenie budynków o zróżnicowanych bryłach, każdej dostosowanej do pewnego kontekstu, oraz na budowanie zarówno wysoko, jak i nisko. Po drugie, jest to rozwiązanie, które pozwala na wprowadzenie różnego rodzaju nowoczesnych rozwiązań w konstrukcji wieżowców, takich jak podwieszane fragmenty pięter, czy też propozycji bardziej „zrównoważonych”, jak ogrody na wystających piętrach. To oczywiście jedynie „błyskotki” tej architektury, ponieważ – po trzecie – jej głównym wyznacznikiem, jest wtórność oraz dążenie do maksymalizacji zysku. Wtórność objawia się w standaryzowaniu, w tym względzie omawiany styl mógłby wręcz być echem „star-architektury” (dość powiedzieć, że architekci tacy, jak Eduardo Suoto de Moura czy Jacques Herzog i Pierre de Meuron, również stworzyli budynki w tej stylistyce), jako że charakteryzuje go swoista unifikacja i bezkontekstowość. Pisaliśmy już na ten temat przy okazji omawiania budynku Złotej 44. Z kolei maksymalizacja zysku z metra kwadratowego pokazuje, że jest to swoisty znak czasów współczesnego kapitalizmu, pozwalający na wyciśnięcie dodatkowych pieniędzy z kolejnego piętra, wystającego poza linię fundamentów.

W całym zjawisku, nazwanym przez Rybczyńskiego „Jenga Effect”, widziałbym z pewnością też jakiś rodzaj mody, ale przede wszystkim pójście na łatwiznę, bo tego rodzaju architektura jest po prostu łatwiejsza w odbiorze. A dobra architektura, pasująca do otoczenia w mieście, może być prosta w formie, ale nie powinna być prostacka.

Boję się, że tego rodzaju rozwiązania prędzej czy później pojawią się i u nas. W końcu taka architektura się podoba, jest „nowoczesna”, „światowa”, poza tym „tak projektują znani”. Jeśli już ma być, to oby nie była zbyt wysoka oraz wokół siebie miała dobrze skomponowaną przestrzeń publiczną. A to cenniejsze aniżeli „zrównoważone” ogrody ma podwieszonych piętrach.

Skoro tu jesteś...

...mamy do Ciebie małą prośbę. Żyjemy w dobie poważnych zagrożeń dla pluralizmu polskich mediów. W Kulturze Liberalnej jesteśmy przekonani, że każdy zasługuje na bezpłatny dostęp do najwyższej jakości dziennikarstwa

Każdy i każda z nas ma prawo do dobrych mediów. Warto na nie wydać nawet drobną kwotę. Nawet jeśli przeznaczysz na naszą działalność 10 złotych miesięcznie, to jeśli podobnie zrobią inni, wspólnie zapewnimy działanie portalowi, który broni wolności, praworządności i różnorodności.

Prosimy Cię, abyś tworzył lub tworzyła Kulturę Liberalną z nami. Dołącz do grona naszych Darczyńców!

SKOMENTUJ

Nr 339

(27/2015)
8 lipca 2015

PRZECZYTAJ INNE Z TEGO NUMERU

PRZECZYTAJ INNE Z TEGO NUMERU

KOMENTARZE

NAJPOPULARNIEJSZE



WAŻNE TEMATY:

TEMATY TYGODNIA

drukuj